Księstwo Jaworskie - Bolko II Mały cz. I.

 Nagrobek Bolka II Małego w Krzeszowie. 

Rekonstrukcja barwna oryginału.

Mały wielki książę

Urodził się między 1309 i 1312 rokiem, jako najstarszy syn księcia świdnickiego Bernarda i Kunegundy, córki króla polskiego Władysława Łokietka. W1326 roku nominalnie przejął władzę w księstwie, ale przez pierwsze lata znajdował się jeszcze pod opieką matki i stryjów – Bolka Ziębickiego oraz Henryka Jaworskiego.  Od kiedy usamodzielnił się, główną linią jego polityki stało się zachowanie niezależności od Czech. W 1329 roku Bolko odmówił złożenia hołdu Janowi Luksemburskiemu. Aby zabezpieczyć pozycję swego księstwa, nawiązał bliską współpracę z  królem węgierskim Karolem Robertem (Andegawenem),  Ludwikiem Bawarskim oraz swoim polskim dziadkiem Władysławem Łokietkiem.  Nie przyniosło to jednak pokoju, bowiem Luksemburczyk zdecydował się zbrojnie walczyć o podporządkowanie Śląska. 
Porozumienie z Zakonem Krzyżackim zakładało wspólne, dwustronne uderzenie na Polskę w 1331 roku.  Faktem jest, że król czeski nie dołączył do Krzyżaków pod Kaliszem, ale ugrzązł na Śląsku, najpierw oblegając i zdobywając należącą do Bolka Niemczę, a później udając się pod Głogów. W 1336 roku hołd Czechom złożył Bolko Ziębicki, kupiony dożywociem na Ziemi Kłodzkiej.  Co gorsza wuj Bolka, król Polski Kazimierz II Wielki, przymuszony ogólną sytuacją zrezygnował na rzecz Luksemburczyka z praw do Śląska, co mocno skomplikowało sytuację jego bratanka. Obaj jednak nie poddali się, traktując to zrzeczenie wyłącznie jako manewr taktyczny, a nie decyzję strategiczną.
W 1338 roku Bolko wszedł w bliski sojusz z Habsburgami – ówczesnymi konkurentami Luksemburczyka. Poślubił wówczas Agnieszkę, córkę Leopolda I i Katarzyny Sabaudzkiej.  Wciąż blisko współpracował z Polską i Węgrami. Wymiernym, i bardzo korzystnym dla miast księstwa świdnickiego skutkiem tego sojuszu było zawarcie z Kazimierzem Wielkim umowy handlowej, dającej kupcom Bolka dostęp do Rusi Halickiej. Dzięki dyplomatycznym talentom księcia świdnickiego 1 stycznia 1345 roku zawarty został antyczeski sojusz między Wittelsbachami i Kazimierzem Wielkim.  Praktyczny sprawdzian tego przymierza przyszedł bardzo szybko. Kiedy król Polski uwięził wracającego z Malborka syna Jana Luksemburskiego Karola, ten odpowiedział atakiem na ziemie Bolka Świdnickiego, którego obległ w Świdnicy. Kazimierz Wielki i Ludwik Węgierski dotrzymali przymierza, i zbrojnie wkroczyli na Śląsk. Niestety, Wittelsbach zdradził, zawierając separatystyczny pokój.

Bolko obronił swoją stolicę, ale stracił Kamienną Górę. Rok później odrobił tę stratę z nawiązką, przyłączając po bezpotomnej śmierci stryja Henryka dzielnicę jaworską, stając się w ten sposób najpotężniejszym wśród Piastów śląskich.  Jeszcze w tym samym roku jego stary wróg, Jan Luksemburski (kompletnie już wówczas ślepy) zginął rycerską śmiercią w angielsko – francuskiej bitwie pod Crecy.  W 1347 roku zmarł z kolei wiarołomny sojusznik Ludwik Bawarski.  Bolko mimo wszystko poparł synów cesarza w konflikcie o Brandenburgię.
Po zmianie na praskim tronie, który po śmierci Jana zajął jego syn Karol, straciła sens dotychczasowa polityka Bolka wobec Królestwa Czeskiego. Karol szybko zrozumiał, że siłą nic nie zyska w konflikcie z tym małym wielkim Piastem, nie tylko potężnym ekonomicznie, ale wspartym wiernymi sojusznikami.  Postanowił związać Bolka sojuszem politycznym, licząc na czas, który kiedyś pozwoli rozegrać wielki problem Bolkowego małżeństwa – bezdzietność. Bolko, choć jeszcze w pełni sił, wciąż nie doczekał się dziedzica. W realiach feudalnej Europy stanowiło to wielki problem polityczny.